Wees barmhartig

" Wie is mijn naaste? "
Zo vroeg een wetgeleerde aan Jezus.
Jezus vertelde als antwoord op zijn vraag
de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
Je kunt deze gelijkenis lezen in Lucas 10: 29-37.

Een man wordt op zijn reis overvallen door rovers.
Ze takelen hem flink toe en laten hem halfdood liggen.
Hij is er zo slecht aan toe
dat hij afhankelijk is van de hulp van anderen.
Anders zal hij zeker sterven.
Er komen drie mensen langs:
een priester, een Leviet en een Samaritaan.

De priester loopt met een boog om hem heen.
Volgens de wet mocht hij niet in de nabijheid van een lijk komen.
Hij wil niet het risico lopen onrein te worden door een dode.
Gehoorzaamheid aan godsdienstige regels lijkt voor hem belangrijker
dan het redden van een mensenleven.

Vervolgens komt er een Leviet voorbij.
Ook hij loopt met een boog om de gewonde man heen.
Ook zijn gedrag wordt waarschijnlijk ingegegeven
door de strenge reinigingsregels uit de wet van Mozes.

Dan komt er een Samaritaan langs.
Hij krijgt medelijden met het slachtoffer
en is bereid hem te helpen.
Hij verzorgt zijn wonden
en brengt hem naar een herberg.
Hij neemt de kosten op zich voor de verdere verzorging.

En dan de hamvraag:
wie van deze drie is de naaste geworden van de gewonde man?
De wetgeleerde kon niet anders dan toegeven
dat het de Samaritaan was die medelijden toonde.
De priester en de Leviet gingen beiden
op zo'n manier met de wet om
dat het leidde tot kille onbarmhartigheid.

Jezus maakt duidelijk dat er geen excuus is
voor het niet helpen van een mens in acute nood.
Gods leefregels zijn geen doel op zich.
Ze beogen onbaatzuchtige liefde voor God en de medemens.
En daarom heeft barmhartigheid hoge prioriteit.
Jezus vraagt van zijn volgelingen een barmhartige levenshouding.

Deze gelijkenis confronteert ons met onszelf.
Ook wij zijn nogal eens geneigd om als het erop aankomt
excuses te zoeken om niet barmhartig te hoeven zijn.
De Samaritaan had dat ook best kunnen doen.
Joden en Samaritanen liggen elkaar immers niet.
Maar hij deed het toch.

Deze gelijkenis plaatst jou voor de keuze:
hoe ver ga jij in je barmhartigheid?
Van wie wil jij de naaste zijn?
Kies ervoor om als navolger van Jezus
barmhartigheid te betonen aan mensen in nood.
Ontloop je verantwoordelijkheid niet,
hoe gerechtvaardigd je argumenten daarvoor ook mogen klinken.
Want bij Jezus gaat er niets boven barmhartigheid.
Bij jou ook?